In de snel groeiende digitale wereld zijn ransomwareaanvallen een toenemende bedreiging voor organisaties. Met de toename van ransomware in Nederland ervaren bedrijven van verschillende groottes de ernstige gevolgen van deze vorm van malware. In deze blog duiken we in de wereld van ransomware. Je ontdekt wat het is, hoe het zich verspreidt en hoe je het kunt bestrijden.

Wat is Ransomware?

Ransomware is een soort malware dat informatie op een systeem of netwerk versleutelt, waardoor de gebruiker geen toegang meer heeft tot zijn/haar eigen bestanden. Aanvallers maken vaak gebruik van sociale engineering-technieken om slachtoffers te manipuleren tot het onbewust downloaden van malware. Deze tactieken spelen in op nieuwsgierigheid, angst, of behulpzaamheid te zijn, wat leidt tot het succesvolle binnendringen van ransomware in informatiesystemen. Vervolgens wordt er losgeld geëist, vaak in cryptocurrency, voor de ontgrendelingscode. Bovendien is er geen garantie dat de aanvaller zich aan zijn/haar woord houdt!

De verspreiding van ransomware

Ransomware is een grote bedreiging in de digitale wereld en heeft de manier waarop mensen en organisaties naar cybersecurity kijken radicaal veranderd. Deze malware, die gegevens gijzelt en losgeld eist, brengt veel schade toe aan computers en netwerken. Maar hoe verspreidt ransomware zich precies?

Hier is een overzicht van hoe malware zich verspreidt:

Phishing

Een veelgebruikte methode voor het verspreiden van ransomware is via phishing. Phishing-aanvallen zijn frauduleuze pogingen om gevoelige informatie te verkrijgen, zoals inloggegevens en bankgegevens. Bij deze aanval probeert de aanvaller zich voor te doen als een organisatie, zoals een bank. Dit gebeurt vaak via misleidende berichten of vervalste websites. Wanneer een gebruiker op een kwaadaardige link klikt of een geïnfecteerd bijlagebestand opent, wordt de ransomware geactiveerd.

Exploit kits

Exploit kits zijn een andere veelgebruikte methode om ransomware te verspreiden. Deze kits zoeken naar kwetsbaarheden in software op computers. Zodra een kwetsbaarheid wordt gevonden, wordt de ransomware automatisch gedownload en geïnstalleerd zonder dat de gebruiker ervan afweet. Dit benadrukt het belang van het installeren van softwareupdates om bekende beveiligingslekken te dichten.

Wormen

Wormen zijn een soort malware die zich zelfstandig kunnen verspreiden naar andere computers binnen hetzelfde netwerk, zonder dat menselijke interactie (zoals het klikken op een link of het openen van een bestand) vereist is. Bij deze aanval hoeft er maar één computer binnen een netwerk besmet te raken. Vervolgens kan de ransomware zich binnen het netwerk verspreiden. Dit betekent dat als één apparaat besmet raakt, de ransomware in staat is zichzelf te verspreiden naar andere apparaten binnen hetzelfde netwerk. Dit type verspreiding is bijzonder gevaarlijk voor organisaties met veel verbonden systemen en onvoldoende netwerksegmentatie.

Wat moet je doen als je ransomware ontdekt?

De eerste reactie na het ontdekken van ransomware is cruciaal. Hierbij is het belangrijk om niet in paniek te raken. Paniek kan leiden tot overhaaste beslissingen die de situatie kunnen verergeren. Neem een moment om de situatie te beoordelen: welke systemen zijn geïnfecteerd? Is er een losgeldbericht, en zo ja, wat zegt het? Het maken van een nauwkeurige eerste beoordeling is essentieel voor de volgende stappen.

Zodra je ransomware hebt ontdekt op een computer, is het cruciaal om de geïnfecteerde computer onmiddellijk te isoleren. Dit voorkomt verdere verspreiding van de malware binnen het netwerk. Ontkoppel de getroffen apparaten van het netwerk en van andere apparaten in het netwerk. Denk hierbij aan zowel bekabelde als draadloze verbindingen. Als er back-ups zijn, dan is dit het moment om deze te beoordelen. Zijn deze recent en niet geïnfecteerd? Zo ja, dan kunnen deze back-ups een cruciale rol spelen in het herstelproces. Het is belangrijk om te verifiëren dat deze back-ups niet besmet zijn met ransomware.

Verzamel zoveel mogelijk informatie over de aanval. Dit omvat het soort ransomware, de eisen van de aanvallers en alle andere relevante details. Deze informatie is waardevol voor cyberbeveiligingsexperts en rechtshandhavingsinstanties. Meld de aanval vervolgens bij de politie. In veel gevallen is het melden van een cyberaanval niet alleen nuttig maar ook wettelijk verplicht. Overweeg het inschakelen van cybersecurityexperts. Deze experts kunnen helpen bij het analyseren van de aanval, het adviseren over de beste te volgen stappen, en ondersteuning bieden bij het herstelproces. Zij hebben de expertise en ervaring om te bepalen of het mogelijk is de versleutelde gegevens te herstellen zonder het losgeld te betalen.

Communicatie en reflectie

Open en transparante communicatie is cruciaal na een ransomwareaanval. Informeer werknemers, klanten en partners over de situatie en de genomen maatregelen. Dit helpt niet alleen bij het beheren van de reputatieschade maar versterkt ook het vertrouwen. Na het aanpakken van een ransomwareaanval is het belangrijk om te reflecteren op hoe de aanval heeft kunnen gebeuren en welke lessen er geleerd kunnen worden. Investeer in verbeterde beveiligingsmaatregelen, zoals betere antivirussoftware, firewalls en regelmatige trainingen voor werknemers over cyberbeveiliging.

Hier zijn enkele trainingen waarin je leert om verdachte activiteiten op te sporen: